Investeringen in Nederlandse start-ups lijken te stabiliseren, met een totaalbedrag van €525 miljoen in het tweede kwartaal. Er zijn echter zorgen in de sector over techbedrijven die grotere investeringsrondes zoeken voor verdere groei, aangezien dergelijke investeringen momenteel schaars zijn.
Volgens recente cijfers van Techleap en de Dutch Startup Association blijven de investeringen in Nederlandse techbedrijven al vier kwartalen rond de €500 miljoen schommelen. Hiermee lijkt de bodem bereikt te zijn, nadat het investeringskapitaal vanaf het tweede kwartaal van vorig jaar aanzienlijk begon af te nemen. Dit werd veroorzaakt door renteverhogingen die de waarderingen aantastten en investeerders voorzichtiger maakten.
Ondanks deze ontwikkelingen presteert Nederland gunstig in vergelijking met de rest van Europa. De investeringen in Nederland zijn in de eerste zes maanden van dit jaar met een derde gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, terwijl ze in Europa met 40% zijn afgenomen tot €32 miljard. In de Verenigde Staten is er ook een daling van ongeveer een derde geweest, naar $86 miljard (€78 miljard).
Desalniettemin waarschuwen de auteurs van het Nederlandse kwartaalrapport, net als eerder dit jaar, voor een “cruciale periode” die aanbreekt. “Er is nog steeds veel kapitaal bij investeerders, maar ze zijn voorzichtiger geworden, vooral als het gaat om grote investeringsrondes”, zegt Maurice van Tilburg, de managing director van Techleap. Deze rondes gaan om financieringen van €60 miljoen en meer, en dat is het terrein van scale-ups, oftewel meer gevorderde techbedrijven.
“Bij dergelijke grote rondes wordt er meer gekeken naar de positieve resultaten”, aldus Van Tilburg. “Een jaar tot anderhalf jaar geleden werden veel van deze bedrijven gefinancierd, zelfs als ze nog verlies leden. Nu hebben ze nieuwe financiering nodig om op te schalen, maar ze moeten betere resultaten laten zien dan bij de vorige financieringsronde. Het wordt een lakmoesproef.”
Van Tilburg kon niet precies aangeven hoeveel bedrijven financiering moeten ophalen en welk bedrag ze waarschijnlijk nodig hebben. Hij merkte echter op dat er een paar honderd scale-ups zijn die regelmatig geld ophalen. De komende maanden zal blijken of ze hierin slagen. Zo niet, dan kan dat mogelijk leiden tot kostenbesparingen, herstructureringen of een aanpassing van de focus.
De afgelopen jaren werden deze grote investeringsrondes voornamelijk gefinancierd door Amerikaanse investeerders. Twee jaar geleden waren zij goed voor de helft van alle investeringen in techbedrijven, maar in de eerste helft van dit jaar is dat gedaald tot minder dan een kwart. Met de veranderingen in de techsector zijn Amerikaanse investeerders terughoudender geworden. Dit is ook te zien aan het aantal megadeals van €100 miljoen of meer. Tot nu toe ontbreken deze deals dit jaar, terwijl er vorig jaar zeven waren en het jaar daarvoor dertien, volgens gegevens van dataverzamelaar Dealroom.
In Nederland hebben scale-ups sowieso al een achterstand. Ze ontstaan moeizamer dan elders omdat er minder financiering beschikbaar is voor start-ups dan in andere Europese landen. Een start-up in Zweden ontvangt gemiddeld drie keer zoveel kapitaal als een Nederlandse start-up, waardoor bedrijven in Zweden een grotere kans hebben om door te groeien. Van alle techbedrijven in Duitsland is 37% een scale-up, terwijl dat percentage in Nederland steken blijft op 22%.
De grootste investeringen in het tweede kwartaal gingen naar het biotechbedrijf Tagworks, een spin-off van Philips, dat bijna €60 miljoen aan investeringskapitaal aantrok. De top drie bestaat verder uit de fintechbedrijven Factris en Fourthline, beide met een investering van €50 miljoen. Ongeveer een vijfde van alle deals was gerelateerd aan kunstmatige intelligentie. De grootste investering op dat gebied was $50 miljoen voor het Amsterdamse bedrijf Weaviate. Het aantal investeringen bleef met 108 ongeveer gelijk aan het eerste kwartaal.