Het is een primeur voor Nederland. Ondernemers Janneke Niessen (42) en Eva de Mol (35) van investeringsfonds CapitalT maken deze woensdag bekend dat ze 40 miljoen euro gaan investeren in Europese technologiebedrijven. Het is, voor zover bekend, niet eerder gebeurd dat er in Nederland een groot techfonds wordt gelanceerd met alleen vrouwen in de leiding.
CapitalT investeert tussen de 250.000 en 3 miljoen euro per bedrijf en richt zich op start-ups in de ‘seed-fase’: de periode waarin een bedrijf een product heeft ontwikkeld, een aantal klanten heeft en geld zoekt om te groeien. Een groep van achttien investeerders, onder wie TomTom-oprichter Corinne Vigreux, Kees Koolen (Booking.com) en Johann Kaemingk (Optiver) heeft de miljoenen ingelegd.
Onder start-ups is het volstrekt normaal om al vroeg durfkapitaal op te halen bij investeerders om snel te kunnen groeien, mensen aan te nemen of marktonderzoek te doen. Investeerders zoals CapitalT leggen geld in, fungeren als mentor en krijgen in ruil een deel van de aandelen. Deze vorm van financiering neemt in populariteit toe: Nederlandse start-ups haalden vorig jaar 1,5 miljard euro aan durfkapitaal op, een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder.
Niessen is de ondernemer – ze richtte twee keer eerder een techbedrijf op en verkocht beide bedrijven. De Mol is de wetenschapper: ze promoveerde aan de Vrije Universiteit en Berkeley University of California op het effect van diverse teams binnen tech-ondernemingen. Ze hebben de laatste jaren een belangrijke stem in het diversiteitsdebat in de Nederlandse techsector – een wereld die wordt gedomineerd door mannen.
Beiden benadrukken meerdere malen tijdens het gesprek dat dit fonds juist niet specifiek is opgericht om alleen vrouwen te helpen. Ze willen absoluut geen „vrouwenfonds” worden.
Waar let u op als u investeert?
De Mol: „Het team bepaalt het succes. Negen van de tien start-ups falen, in 60 procent van de gevallen komt dat door de leiding. Ik heb tijdens mijn promotieonderzoek een algoritme ontwikkeld waarmee we teams heel cijfermatig kunnen analyseren. Teamleden doen testen, beantwoorden vragen en daar komen scores uit. Op basis daarvan zien we of de juiste mensen aan boord zitten, de samenstelling divers genoeg is en besluiten we of we instappen. We gebruiken harde data om zo onze eigen vooroordelen en biases uit te sluiten.”
Investeerders beslissen doorgaans vanuit hun onderbuik?
De Mol: „Investeren in start-ups is moeilijk. Ondernemers schrijven een toekomstplan, dat al snel voor waar wordt aangenomen. Investeerders lopen ondertussen enorme risico’s en hebben nog weinig feiten om zich op te baseren. Je steekt miljoenen in iets wat nog niet bestaat.”
Niessen: „Je kunt als investeerder heel makkelijk smoorverliefd worden op een deal of vallen voor een heel charismatische ondernemer. Dat beslissen op basis van de onderbuik moet je eruit zien te halen.”
Er wordt nog relatief vaak intuïtief geïnvesteerd. Is dat de reden dat mannen geneigd zijn om hun geld te steken in bedrijven geleid door mannen?
De Mol: „Wat we weten is dat mensen zich aangetrokken voelen tot mensen die op hen lijken.”
Uit onderzoek van startupvereniging TechLeap bleek dat van al het investeringsgeld (ruim 500 miljoen) dat in 2018 naar start-ups ging slechts 3,5 procent aan bedrijven met vrouwelijke oprichters werd uitgekeerd. Dat is niet in verhouding: 17 procent van alle Nederlandse start-ups had dat jaar vrouwelijke oprichters.
Belangrijkste oorzaak: de partijen die over het geld gaan zijn door mannen gedomineerde clubs. 87 procent van de Nederlandse investeringsfondsen heeft geen vrouwen in dienst. Dat kost geld, constateren investeerders zelf ook, omdat diverse teams over het algemeen beter presteren. Vorig jaar maakten 25 durfkapitalisten een reeks afspraken om diversiteit in eigen kring te bevorderen, onder de titel ‘Fundright’: zo moeten managementteams binnen drie jaar voor 35 procent uit vrouwen bestaan. Deze zomer worden de eerste resultaten verwacht.
Niessen zat vorige maand – met twee mannen – in een panel van De Wereld Draait Door, waar ze sprak over de hoogtepunten van gadgetbeurs CES in Las Vegas „Niet dat ik daar nou zo op m’n gemak ben. Maar ik vind dat ik het moet doen. Anders zitten er weer alleen maar mannen.”
Beide ondernemers zeggen sinds fundright meer „bewustwording” te zien rond het onderwerp.
Techbedrijven die zich op vrouwelijke consumenten richten halen vaak moeilijk investeringen op.
De Mol: „Klopt. Artificiële intelligentie voor mode wordt bijvoorbeeld echt heel groot. Zie je vier grijze mannen dat beoordelen? Er zijn bepaalde producten of trends waar wij wellicht eerder naar kijken dan mannen.”
Hebt u overwogen alleen in vrouwen te investeren?
De Mol: „Nooit. Ik geloof daar echt niet in. Als je impact wilt, moet je jezelf niet buiten de groep plaatsen. We steunen alle initiatieven die iets met vrouwelijk ondernemerschap willen doen. Maar ik wil niet die vrouw zijn die alleen iets met vrouwen wil doen. Dan zit je in een isolement.”
Niessen: „Ik zet me niet al tien jaar in voor diversiteit om vervolgens een groep uit te sluiten.”