Drie totaal verschillende bedrijven deze keer. Sporttickets, groene brandstof en kledingfootprint. Dat maakt het extra lastig vergelijken. Niet alleen voor de jury, maar ook voor onze experts, die nog aardig wat vragen hebben over wat ze tot nu toe weten en gezien hebben over de startups, scale-ups en de ondernemers.

XS2Event

De ondoorzichtige markt van sporttickets openbreken, zodat reisorganisaties die eenvoudig aan hun klanten kunnen aanbieden. Dat is ongeveer wat XS2Event doet. ,,Mijn eerste indruk bij het zien van de website was: best leuk, maar niet heel bijzonder’’, zegt Thomas Mensink (Golden Egg Check). ,,Totdat ik even goed verder ging kijken. Zo, dit is al heel groot! En dat in een paar jaar tijd. Dat zegt veel over wat de ondernemer kan en hoe goed het bedrijf kennelijk in elkaar zit.’’

Jonathan van Noord (De Ondernemer) was ook verrast. ,,Je denkt: hoe krijgen twee man in Groningen dit voor elkaar? Ik vind het ook interessant dat founder Jeroen Huis in ’t Veld al eerder succesvolle ondernemingen oprichtte en verkocht. Dan ken je de valkuilen en weet je hoe de hazen lopen.’’

Huis in ’t Veld heeft zijn ondernemingen altijd uit eigen zak opgebouwd. Toch zou het best kunnen dat hij nu voor vreemd geld gaat, denken de experts. ,,Van de drie kandidaten deze aflevering is XS2Event verreweg het best gepositioneerd om heel snel verder te groeien’’, vindt Sander Klos (Business Accelerator). ,,Sterker nog: met voldoende middelen heb ik het gevoel dat dit bedrijf moeiteloos kan opschalen naar ongekende proporties. Ik kan me voorstellen dat de investeerders in de rij staan.’’

De deskundigen zien op het eerste gezicht eigenlijk maar één risicofactor: de afhankelijkheid van Huis in ’t Veld. Van Noord: ,,Daar moet de jury hem flink naar vragen, vind ik. Het is heel knap om met zo weinig mensen zo hard te groeien, maar het gevaar is dat de succesfactor vooral de founder is, die al heel lang in de sportwereld rondloopt en zo deuren kan openen. Wat gebeurt er met het bedrijf zonder hem?’’

Vertoro

Biobrandstof uit houtig afval. Vertoro, een spin-off van (vooral) verschillende universiteiten en DSM, ontwikkelt een methode om daarmee schepen duurzamer te laten varen. ,,Dat is natuurlijk sowieso interessant’’, meent Mensink. ,,Als het ze lukt een serieuze rol in de energietransitie te spelen, dan zijn de bedrijfsmatige kansen eindeloos. Het bevalt me dat ze een gedegen wetenschappelijke basis hebben en investeerders die ik hoog heb zitten.’’

,,Bovendien hebben ze al een strategische partner die afnemer kan worden. Dat ziet er goed uit. Ik vraag me vooral af of dit verhaal wel goed uit te leggen is op het podium van de AFAS Young Business Award. Snapt iedereen dit? Dat is ook het risico bij het ophalen van investeringen, dat het te technisch is om de juiste fondsen te bereiken. Maar ik heb het gevoel dat ze dat bij Vertoro wel voor elkaar hebben.’’

Jonathan van Noord zou wel wat helderder willen hebben hoeveel deze startup nodig heeft om zijn doelen te bereiken. ,,Ze zitten nu nog in de pilotfase, volgens mij. Als er straks opgeschaald moet worden naar een fabriek die écht veel gaat produceren, dan moet er megaveel geld in. Investeerders zullen zich afvragen of ze wel genoeg rendement kunnen halen. Ook omdat niet duidelijk is hoe de markt er straks uitziet. Misschien komen er wel heel andere aandrijfmechanismen in die schepen. En hoe zit het met waterstof. Daar gingen we toch veel mee doen?’’

Met dergelijke vragen zit Sander Klos ook. ,,Ik ken de markt niet zo goed, maar je ziet wel dat er allerlei alternatieven worden ontwikkeld voor vervuilende stookolie. En dan moet Vertoro maar net het goede zijn. Maar als dat wel zo is en ze kunnen zich goed positioneren in de markt, ja dan is dit natuurlijk een enorme winnaar. Ik zou willen weten hoe groot de urgentie en behoefte aan dit type brandstof is op dit moment. Maar zo’n wereld verbeterende startup ligt vaak wel goed natuurlijk.’’

Vraagtekens zijn er nog wel over de grondstof. Jonathan van Noord: ,,Is er genoeg  biomassa voor handen? Moeten daar niet enorm veel bossen voor worden gekapt? Dat zou ik graag willen weten, ook omdat biomassa niet heel populair is, zeg maar.’’

Textracer

Achterhalen waar de grondstoffen voor kledingstukken precies geoogst, gemaakt en verwerkt worden. En op welke manier dat gebeurt. Dat is het doel van Textracer, om de hele footprint van de supply chain in beeld te brengen. Met het idee uiteraard dat fashion-merken daardoor beter gaan zorgen voor de Aarde en de mensen.

,,Ik denk dat de  behoefte aan zulk inzicht steeds sterker wordt’’, zegt Thomas Mensink. ,,Steeds meer consumenten willen weten waar hun kleding vandaan komt, dus steeds meer kledingbedrijven willen dat vertellen. Bovendien wordt de regelgeving steeds strenger, dus moeten modemerken wel. Dat is natuurlijk gunstig voor Textracer.’’

Jonathan van Noord denkt ook dat hier op den duur veel behoefte aan is. ,,Maar speelt dat nu ook al heel erg? Je hebt een aantal merken dat inspeelt op die footprint. Maar om echt impact te maken moet je de grote ketens hebben en die zijn nog niet zo ver, denk ik. De consument vraagt er nog niet hard genoeg om. De jury moet vragen welke merken ze al hebben aangesloten, vind ik. Ik vermoed dat dat first movers zijn, die toch al op eco en sociaal bewust inzetten.’’

Over de techniek willen onze deskundigen ook meer weten. Mensink: ,,Ik zit op de site te zoeken naar wie de CTO is, maar ik kan het niet vinden. Terwijl dit toch een tech-gedreven startup is. Hoe bouwen ze die dan. Doen ze het zelf, laten ze het extern maken? Dat moeten we weten.’’ De betrouwbaarheid is ook vragen van de jury waard. Van Noord: ,,Hoe weet je dat de aangeleverde data correct is? Dat maakt of breekt deze startup.’’

Te veel vragen omcirkelen Textracer nog, is Sander Klos van mening. ,,Ik vind het heel moeilijk in te schatten hoe groot de behoefte aan zo’n inzicht in de supply chain vandaag is. En hoe zal die in de toekomst zijn, komt dat snel? Welke alternatieven zijn er en worden er ontwikkeld? Ik hoop dat de founder daar één en ander over gaat vertellen. Maar ik denk dat Textracer voor de meeste investeerders nog wat te vroeg in zijn ontwikkeling is eerlijk gezegd.’’

Onze drie experts zijn eensgezind. Textracer is mooi, maar loopt de kans dat zijn aanbod ‘nice to have’ is de komende jaren, en geen absolute noodzaak voor veel modebedrijven. De market fit is nog niet helder. Kortom: te vroeg voor een finaleplaats. Het zal dus gaan om de andere twee kandidaten, is hun overtuiging. Thomas Mensink twijfelt tussen Vertoro en XS2Event. ,,Dat is kiezen tussen potentiële impact en bewezen ondernemerschap. Het ligt denk ik aan de pitch en aan wat de jury doorslaggevend vindt.’’

Voor Jonathan van Noord en Sander Klos is het helder: XS2Event gaat naar de finale. Van Noord: ,,Het verhaal staat al veel beter.’’ Sander Klos: ,,Dit bedrijf pakt een actueel probleem aan, namelijk de ondoorzichtigheid van die sporttickets. Voor mij steekt XS2Event qua positionering, kansen en volwassenheid met kop en schouders boven de andere twee uit.’’