Waar ga je voor, als je jurylid bent van een ondernemerswedstrijd als de AFAS Young Business Award? Wijs je het meest verantwoorde idee als winnaar aan, de duurzaamste scale-up, of de onderneming die de beste kansen heeft om reusachtig te worden? Gelukkig zitten onze experts niet in de jury, en kunnen ze gewoon hun eigen afweging maken. En dat is in de derde aflevering van de scale-up competitie lastig zat. De deelnemers Avy (Amsterdam), Vrelax (Groningen) en IN3 (Eindhoven) liggen erg dichtbij elkaar.

Avy

De wereld redden. Daar móet je wel warm van worden. Avy bouwt zelfvliegende drones om mensen te helpen. De vliegmachines vervoeren medicijnen en bloed, ze helpen bij bosbranden en doen nog veel meer in het belang van de mensheid. Om dat voor elkaar te krijgen, ontwikkelden Patrick Zaman en de zijnen een drone die ongekend lang onbemand kan vliegen.

,,Geweldig dat dit in Nederland nog kan, maakindustrie met een wereld verbeterende insteek’’, zegt Sander Klos (Business Accelerator). ,,Het geeft me een fijn gevoel, zonder dat daar een economische onderbouwing onder ligt.’’ Thomas Mensink (Golden Egg Check) heeft hetzelfde. ,,Dit is een heel onderscheidend businessmodel. Veel dronebouwers werken voor de oorlog, deze voor de vrede. Mooi.’’

Zo’n missie gedreven onderneming kan heet veer schoppen, denken onze experts, hoewel zij uiteraard ook risico’s zien. Jonathan van Noord (De Ondernemer): ,,Avy doet alles zelf. Bouwen, ontwikkelen, aan de man brengen. Daar zou ik wel meer over willen weten, over hoe ze dat willen blijven doen, ook als het groter wordt.’’

Voor Sander Klos is dat ook een ding. ,,Bij technologie is het altijd moeilijk om je voorsprong te behouden. Zeker als je bedenkt dat de concurrentie gebruik kan maken van enorme militaire budgetten. Hoe denken ze voorop te kunnen blijven lopen?’’

En dan is er nog een gevaar, weet Thomas Mensink. ,,De regelgeving is grillig, zeker als het op luchtvaart aankomt. Om daarin te duiken lijkt gekkenwerk, maar het is Avy mooi gelukt. Dat vind ik bijzonder. Het is wel zaak continu te blijven voldoen aan alle regels.’’ Koos: ,,Dat is volgens mij het allergrootste risico, dat één beleidsmaker opeens zegt: dit mag niet meer, met zulke drones vliegen. Ik ben benieuwd hoe ze dat zelf zien.’’

Vrelax

,,Toen ik een beetje in dit bedrijf dook, dacht ik: bestaat dit niet al? Vrelax helpt stress te verminderen met behulp van VR-brillen. Je zou in eerste instantie zeggen dat zoiets vrij eenvoudig op de markt te brengen is via allerlei apps of zo’’, zegt Jonathan van Noord. ,,Daar wil ik beslist meer over weten, en de jury vast ook.’’

Het Groningse Vrelax bouwt software waarmee patiënten die last hebben van stress geholpen kunnen worden. Dat is meer dan ontspannende beelden. De scale-up ontwikkelde – in samenspraak met specialisten in ziekenhuizen – meer technieken die patiënten helpen te kalmeren. Klanten zijn professionele zorgverleners.

,,Dit is iets anders dan pijnbestrijding of een ontspanningsapp’’, weet Thomas Mensink, die vooral blij is met de wetenschappelijke onderbouwing. ,, Ze lijken unieke content te hebben , maar ze zijn vast niet de enige in de markt die bezig zijn om het probleem van stress op te lossen. Er gebeurt veel op dit gebied. Ik ben benieuwd hoe ze daar zelf tegen aankijken.’’

Thomas Klos ziet de grootste uitdaging voor de onderneming in het bewijzen of uitleggen van de USP. ,,Het lijkt me lastig om met goede argumenten te komen waarom Vrelax beter is dan andere spelers. Ik zie op de website dat ze mikken op de consumentenmarkt, de zorgsector én op bedrijven. Dat is wel heel veel. Hoe gaan ze dat aanpakken met een relatief klein budget?’’

Toch is Vrelax al een eind onderweg, vindt Thomas Mensink. ,,Ze hebben ziekenhuizen mee, en dat zijn lastige partijen. De schaling is misschien nog wel een lastige. Kunnen ze deze truc ook in het buitenland?’’ Jonathan van Noord: ,,Het is in ieder geval een interessante markt. Denk maar aan al die burnouts, waar er steeds meer van komen.’’

In3

Afbetalen in drie termijnen bestond al. In3 doet het anders, vooral door het verdienmodel radicaal om te gooien. De scale-up wordt er niet beter van als consumenten niet kunnen betalen. Integendeel, dat schaadt het bedrijf. Dat noemt In3 zelf sociaal verantwoord: wie niet kan betalen, krijgt geen voorschot.

,,Ik ben heel benieuwd naar het businessmodel hierachter’’, zegt expert Thomas Mensink. ,,Wie geven ze nou een lening of voorschot en wie niet? Waar halen ze hun eigen omzet vandaan? Als dit echt goed loopt, hebben ze wel iets te pakken, denk ik. Zeker die ethische component spreekt aan. Ik vraag me wel af of die screening niet voor lastigheden kan zorgen. Want als ik het goed lees, zijn ze zelf de pineut als dat niet goed gaat. Staan ze mensen toe gebruik van In3 te maken die uiteindelijk toch niet goed voor hun geld zijn, dan hebben ze een probleem.’’

Dat model klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Jonathan de Noord: ,,Gelooft de consument dit wel? Of zijn ze bang er gebruik van te maken omdat ze vrezen dat er een addertje onder het gras zit? Daar zou ik me best iets bij kunnen voorstellen.’’ Thomas Mensink: ,,Ze liften wel mooi mee op de succesvolle, Nederlandse fintech-golf.’’

Sander Klos is van de drie experts niet vaak zo lovend geweest, al is hij dat over In3 in elk geval wel. ,,Heel eerlijk: toen ik begon met lezen, kreeg dit bedrijf aanvankelijk de minste sympathiepunten. Maar naarmate ik verder keek, werd ik steeds enthousiaster. Ik blééf maar plusjes noteren. Zakelijk is dit geweldig. Superhelder, eenvoudig uit te leggen. Consumenten krijgen gratis de kans gespreid tee betalen, verkopers zien hun verkopen oplopen en betalen daar een klein bedrag voor. Terwijl het risico niet bij hen ligt. Dit zit heel slim in elkaar.’’

Analyse experts

De drie experts zijn het erover eens: In3 heeft qua schaalbaarheid de beste papieren om een unicorn te worden. Thomas Mensink: ,,Het is wel belangrijk dat de  ethische kant dan overeind blijft, want dat is één van de weinige iets minder aantrekkelijke kanten, hoewel ze daar juist wel op hameren.’’ Dat ziet Sander Klos net zo. ,,Je zou deze dienst kunnen zien als de entree naar dingen kopen waar je op dat moment eigenlijk geen geld voor hebt. En willen we dat stimuleren?’’

Dat laatste zou voor de jury wel eens een argument kunnen zijn om In3 niet door te laten naar de finale, denken onze kenners. Hoewel ze zelf – als ze geld zouden hebben om te investeren – juist dit bedrijf zouden kiezen. Het gaat ook om de gunfactor. En die heeft Avy waarschijnlijk het meest van deze drie.